Miód produkują pszczoły, znosząc do ula nektar kwiatowy lub spadź. Pod wpływem enzymów i kwasu mrówkowego sacharoza przekształca się w organizmie pszczoły w cukry proste- glukozę i fruktozę. Przechowywany jest w plastrach z wosku gdzie ulega dojrzewaniu. Miód może mieć konsystencję gęstego płynu lub stałą, a barwę od białej, poprzez jasnożółtą, aż do brunatnej.
W postaci płynnej nosi nazwę patoka, w postaci skrystalizowanej krupiec.
Miód odznacza się właściwościami przeciwzapalnymi, oczyszczającymi, odnawiającymi jak również uspokajającymi.
W skład miodu wchodzą:
- węglowodany, w największej ilości monosacharydy:
- glukoza (~34%)
- fruktoza (~39%)
- enzymy- głównie inwertaza, amylaza (zwana diastazą), katalaza
- witaminy- B1, B2, B6, B12, kwas foliowy, kwas pantotenowy, biotyna, witamina C,
- mikroelementy- potas, chlor, fosfor, magnez, wapń, żelazo, mangan, kobalt
- kwasy organiczne- kwas glukonowy, kwas jabłkowy, kwas mlekowy, kwas cytryny
- aminokwasy
- hormony
- inhibina
- substancje zapachowe
- olejki eteryczne- wyższe alkohole alifatyczne, aldehydy, ketony, estry
- karotenoidy- β- karoten, ksantofil.
W zależności od tego, z czego powstał miód rozróżniamy 3 jego typy:
Miody nektarowe (kwiatowe)
Aby powstał 1kg miodu nektarowego, pszczoły muszą odwiedzić od 750 tyś. do 3 mln. kwiatów, w zależności od zebranych kropli nektarowych. Miody nektarowe są przeważnie jasne, ale mogą być też ciemnożółte, brązowe lub brunatno- czerwone, odznaczają się wyraźnym aromatem.
Miody nektarowo – spadziowe
Charakteryzuje się brunatną barwą często z zielonkawym odcieniem, ma bardzo słabo wyczuwalny, lekko korzenny zapach, słodki smak (czasem z łagodnym gorzkawym posmakiem). Proces krystalizacji zachodzi w tym miodzie w ciągu kilku tygodni. Miód łączy w sobie delikatny smak miodów nektarowych i zwiększoną aktywność antybiotyczną spadziowych.
Stosowany w zaburzeniach trawienia, przeziębieniach, ma dużą aktywność antybiotyczną.
Miody spadziowe
Spadź jest produktem pszczelim zawierającym spadź wytworzoną przez mszyce i czerwce z drzew iglastych i liściastych.
Miód spadziowy jest gęstszy od miodu nektarowego, o różnym zabarwieniu, przeważnie ciemnobrunatnym lub prawie czarnym. O smaku mdłosłodkim, łagodnym lekko żywicznym, nieco gorzkawym. Krystalizuje się wolno, w grudkach, drobno lub średnioziarniście.
Miód ze spadzi drzew liściastych – o barwie zielonkawozłocistej i szarozielonej. Posiada słaby zapach korzenny, smak raczej cierpki. Ma właściwości moczopędne, żółciopędne oraz przeciwzapalne i dezynfekujące, pomocny przy miażdżycy.
Miód ze spadzi drzew iglastych – Miód ze spadzi iglastej jest szarozielony, o zapachu korzennym, delikatnym smaku, mało słodki.
Przechowywanie
Każdy miód powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętych naczyniach (najlepiej szklanych lub kamionkowych) z dala od światła, w suchym miejscu w temp. nie wyższej niż 20°C., za optymalną uznaje się od 6-10°C.
Podgrzewanie miodu (nie w celach kulinarnych) wyżej niż 45-50°C niszczy i dezaktywuje jego czynne biologiczne związki, traci wówczas swoje wartości odżywcze.
Dawkowanie
Miód należy stosować regularnie w celach profilaktycznych, jest on środkiem wspomagającym leczenie, a nie jest produktem leczniczym. Dawki lecznicze miodu zależą od rodzaju ciężkości schorzenia. Zazwyczaj przyjmuje się 1-3 łyżki stołowe 3 razy dziennie (60-180g), natomiast dawka profilaktyczna miodu wynosi 1 łyżka stołowa 1 raz dziennie (20g), ale nawet większe spożycie nie powoduje skutków ubocznych.
U dzieci spożywanie miodu wzmaga rozwój umysłowy i zwiększa odporność na choroby. Dzieci w wieku od 1-4 lat powinny dostawać ok. 1 łyżeczki (7g) miodu dziennie, dzieci w wieku od 5-12 lat 15-40g miodu. Nie należy podawać miodu dzieciom poniżej 1 roku życia ze względu na naturalnie występujące w nim bakterie.
Miodu nie powinny spożywać osoby posiadające nietolerancję na miód. Objawami mogą być nudności, wymioty, rzadziej wysypka czy trudności w oddychaniu. Jak również osoby mające alergię na pyłek kwiatowy i pyłek traw zawarty w miodzie.
Niewskazane jest także spożywanie dużych ilości miodu przez długi czas. Osoby chore na cukrzyce mogą jeść miód akacjowy w bardzo małej ilości, jednak należy szybciej skonsultować się z lekarzem!!
Krystalizacja miodu
Krystalizacja jest to przechodzenie miodu ze stanu ciekłego (patoka) w stan stały (krupiec). Jest zjawiskiem naturalnym, zachodzącym w każdym naturalnym miodzie. Czas krystalizacji jest różny dla różnych miodów i zależy głównie od pożytku z jakiego miód został wyprodukowany, oraz od stopnia dojrzałości miodu.
Krystalizacja nie zmienia właściwości odżywczych i leczniczych miodu jak również nie obniża jego wartości, wręcz przeciwnie, świadczy o jego jak najlepszej jakości.
Jeśli chcemy, aby miód skrystalizowany stał się ponownie płynny, musimy go umieścić w naczyniu z ciepłą wodą, której temp. powinna wynosić do 45°C, najlepiej 42°C, aby miód nie stracił swoich wartości. Nie należy go podgrzewać bezpośrednio.
Miód spadziowy ze spadzi iglastej jodłowej pozyskiwany w Bieszczadach. Flagowy produkt naszego gospodarstwa. Król wśród miodów.
Miód Malinowy pozyskiwany na ekologicznych plantacjach. Bardzo delikatny w smaku polecany zwłaszcza dzieciom.
Miód Malinowy pozyskiwany na dzikich nie uprawianych rolniczo terenach podkarpacia. Szczególnie polecany osobom cierpiącym na dolegliwości układu moczowego.
Miód Akacjowy pozyskujemy głównie na fortyfikacjach Twierdzy Przemyśl. Polecany osobom z problemami układu pokarmowego zwłaszcza gastrycznymi.
Miód Lipowy pozyskiwany w naszym gospodarstwie pasiecznym wyróżnia się ciemniejszą barwą ponieważ Lipa podczas kwitnienia bardzo często jest terroryzowana przez mszyce dlatego właśnie nasz miód lipowy zawiera dużą domieszkę spadzi liściastej co jednocześnie podnosi walory tego miodu.
Miód Gryczany pozyskiwany w północnych terenach województwa podkarpackiego w największym zagłębiu gryczanym na terenie południowo wschodniej polski. Szczególnie polecany osobom starczym, cierpiącym na schorzenia układu krwionośnego.
Miód rzepakowy pozyskiwany jest na podkarpaciu. Szczególnie polecany w stanach wyczerpania fizycznego min. sportowcy, osoby w podeszłym wieku, osobom o wysokiej aktywności fizycznej.
Miód wielokwiatowy pozyskiwany jest na podkarpaciu. Przez wzgląd na zróżnicowanie jego poszczególnych składników odżywczych świetnie sprawdza się w profilaktyce stosowania dla podniesienia odporności organizmu, słodzenia czy wypieków.
Miód Wrzosowy jest najdroższym miodem pozyskiwanym w naszym kraju. Szczególnie polecany osobom cierpiącym na dolegliwości układu moczowego i wzrokowego.
Miód Mniszkowy jest ciężki w pozyskaniu, nie mniej jednak dzięki odpowiedniej gospodarce pasiecznej i przygotowaniu rodzin pszczelich już jesienią poprzedniego sezonu, jesteśmy w stanie pozyskać ten rodzaj miodu. Jest niezwykle smaczny i w postaci krupca zawsze utrzymuje konsystencję smarowną.